selektywnoci

Selektywność to cecha systemu, procesu lub substancji polegająca na preferencyjnym reagowaniu lub oddziaływaniu z wybranymi cząsteczkami lub efektami wśród podobnych. Kontekstów użycia jest wiele: chemia, biologia, analiza, inżynieria.

W chemii i analityce wyróżnia się chemiczną selektywność, czyli zdolność reagowania z jednym analitem lub klasą związków przy jednoczesnym ograniczeniu reakcji z innymi. W chemii organicznej często mówi się o selektywności względem jednego z enantiomerów; w biologii mamy selektywność receptorów, enzymów i transporterów, czyli swoiste dopasowanie. W analizie i sensorystyce selektywność dotyczy metod wykrywania jednego związku przy ograniczonych interferencjach.

Czynniki wpływające na selektywność to struktura chemiczna związku, warunki środowiska (pH, temperatura), obecność interferentów oraz kinetyka i równowaga reakcji. W praktyce selektywność często wiąże się z kompromisem między precyzją dopasowania a wydajnością, szybkością reakcji, wrażliwością i kosztem.

Zastosowania obejmują projekt leków o wysokiej selektywności dla określonych receptorów, selektywne czujniki i metody analityczne, chromatografię z kolumnami o ukierunkowanej selektywności, filtrację i sorpcję w ochronie środowiska oraz katalizę chemiczną ograniczającą produkty uboczne.