czujniki

Czujniki to urządzenia wykrywające określone zjawiska fizyczne, chemiczne lub biologiczne i przekształcające je w sygnały elektryczne lub inne nośniki informacji. Służą do monitorowania, pomiarów i automatyzacji procesów w przemyśle, nauce i życiu codziennym.

Klasyfikacja czujników obejmuje różne kryteria. Według mierzonej wielkości wyróżnia się czujniki temperatury, ciśnienia, wilgotności, światła, dźwięku, ruchu i położenia (np. akcelerometry, enkodery); czujniki gazu i chemiczne; a także czujniki bezdotykowe i dotykowe, analogowe i cyfrowe. Czujniki bezkontaktowe często obserwują zjawiska bez fizycznego kontaktu z mierzonym obiektem.

Zasada działania zależy od zjawiska fizycznego, które czujnik wykorzystuje. Mogą to być układy termiczne (termistory, rezystory RTD), rezystancyjne, indukcyjne, pojemnościowe, piezoelektryczne, optyczne (np. fotodiody, czujniki światła) oraz magnetyczne. Wynikowe sygnały mogą być analogowe lub cyfrowe i wymagają przetwarzania w systemach sterowania, monitoringu i analizie danych.

Zastosowania czujników obejmują przemysłowy monitoring i sterowanie procesami, motoryzację (np. czujniki temperatury silnika, czujniki ciśnienia w układach hamulcowych), medycynę, energetykę, rolnictwo oraz domowe urządzenia inteligentne. Rozwój obejmuje miniaturyzację, samokalibrację, poprawę odporności na zakłócenia oraz interoperacyjność między różnymi systemami i standardami.