rolettoewijzing

Rolettoewijzing is het proces waarbij rollen worden toegewezen aan individuen, systemen of diensten op basis van verantwoordelijkheden en bevoegdheden, met als doel toezicht, beveiliging en efficiëntie. In organisaties vormt dit vaak de basis voor toegangsbeheer en taakverdeling. Een veelvoorkomend toepassingsgebied is informatiebeveiliging, waar via rollen rechten worden toegekend aan gebruikers in een zogenoemd rollenmodel (RBAC: role-based access control). Ook kan ABAC (attribute-based access control) worden toegepast, waarbij rechten afhangen van kenmerken als functie, context en omgeving.

Het proces omvat doorgaans: het identificeren van benodigde rollen op basis van taken en verantwoordelijkheden; het definiëren van de rollen en de bijbehorende bevoegdheden; het toewijzen van rollen aan personen of systemen; en governance met periodieke herziening, provisionering en eventuele deprovisioning van toegang. Belangrijke principes zijn least privilege (alleen de minimale benodigde rechten), scheiding der taken en een duidelijke rolarchitectuur die onderhoudbaar blijft.

Voordelen van rolettoewijzing zijn onder meer verbeterde beveiliging, vereenvoudigde administratie en betere naleving van wet- en regelgeving. Nadelen kunnen onder meer bestaan uit rolexplosie (een onbedoeld groot aantal rollen) en onderhoudscomplexiteit bij wijzigende verantwoordelijkheden.

Best practices omvatten het beginnen met een beperkter, goed gedefinieerd rollenmodel, regelmatige herzieningen, auditing en het gebruik van automatisering voor provisioning. Een voorbeeld: een Systeembeheer-rol met rechten voor gebruikersbeheer en systeemconfiguratie, versus een Financiële-rol met toegang tot factuurverwerking maar niet tot HR-gegevens.