przyjacielem

Przyjacielem to forma narzędnikowa (instrumentalna) liczby pojedynczej rzeczownika przyjaciel, czyli słowa oznaczającego „kogoś, kto jest moim/czyimś przyjacielem”. W polszczyźnie narzędnik służy do wyrażania roli, towarzystwa lub stanu, w którym występuje dana osoba.

Najczęstsze zastosowania formy przyjacielem towarzyszy zasadom z i. e. używanie z przyimkiem z w znaczeniu „wraz z kimś”: Chodzę z przyjacielem. W strukturach predykatywnych z czasownikiem być, przyjacielem może oznaczać rolę lub bliską relację: Jestem przyjacielem mojego brata. Mogą pojawiać się również wyrażenia typu stać się czyimś przyjacielem: Zostałem czyimś przyjacielem, co oznacza nawiązanie bliskiej relacji.

Etymologia terminu: przyjaciel wywodzi się z rdzenia oznaczającego bliskość i towarzyskość. W wielu językach słowiańskich istnieją pokrewne formy oznaczające „przyjaciela”, na przykład czeski přítel, rosyjski priyatel, co odzwierciedla wspólne korzenie leksykalne.

Zastosowania formy narzędnikowej obejmują również liczne wyrażenia z innymi czasownikami i konstrukcjami, w których opisuje się relacje interpersonalne, towarzyszenie, a także status osoby w kontekście społecznym. W tekście literackim lub formalnym przyimek i przypadek mogą podlegać drobnym wariantom stylistycznym.

Zobacz też: przyjaciel, przyjaźń, przyjaciele.