procesomschakelingen

Procesomschakelingen zijn elektrische en elektronische schakelsystemen die in industriële processen signalen van sensoren verwerken en actuatoren bedienen, zodat een proces kan worden aangestuurd en beveiligd. Ze fungeren als de brug tussen metingen, besturingslogica en uitvoerende apparatuur, en dragen bij aan automatisering, productkwaliteit en veiligheid.

In een typische procesomschakeling komen sensoren (bijv. druk-, niveau-, debietsensoren) samen met actuatoren (kleppen, pompen, motorsystemen) en logische elementen of controllers. Daarnaast omvatten ze signaalconditionering, bedieningspanelen en schakelkasten. Traditioneel werd dit vaak gerealiseerd met relais, tijdrelais en contactors; moderne installaties gebruiken meestal PLC’s (programmable logic controllers) of DCS-systemen plus veldbussen voor communicatie.

Typen schakelingen omvatten regelcircuits voor procesbeheersing en interlockings voor veiligheid. Regelsystemen sturen actuatoren op basis van meetwaarden, vaak via PID-regeling. Interlocks voorkomen gevaarlijke toestanden door bijvoorbeeld bepaalde handelingen onderling afhankelijk te maken of door noodstopvoorzieningen af te dwingen.

Architectuur kan hard-wired zijn (relais/kleppen) of PLC/DCS-gebaseerd, met toenemende integratie in gedistribueerde besturingssystemen en netwerkinterfaces. Betrouwbaarheid, onderhoudsgemak en redundantie zijn kernpunten, evenals veilige ontwerpprincipes en passende tests.

Toepassingsgebieden omvatten waterzuivering, chemische en petro-chemische industrie, voedsel en dranken, en afvalwaterbehandeling. Normen en praktijken richten zich op functional safety en programmeerbare systemen, zoals IEC 61131 voor PLC-programmering en IEC 61508/61511 voor functionele veiligheid.