oudGermaans

Oud-Germaans verwijst naar de vroege Germanische talen die uit Proto-Germaans voortkwamen en van circa de 1e millennium v.Chr. tot in de vroege middeleeuwen werden gesproken. Het vormt de voorloper van alle hedendaagse Germaanse talen en splitste zich in drie takken: West-Germaans, Noord-Germaans en Oost-Germaans. West-Germaans omvat onder meer Oudengels, Oudhoogduits, Oudnederlands, Oud-Saksisch en Oud-Fries; Noord-Germaans omvat onder andere Oudnoors (waaronder Oud-IJslands) en verwante varianten; Oost-Germaans wordt vertegenwoordigd door Gothic, de best bewaarde Oost-Germaanse taal.

Proto-Germaans en Oud-Germaans kenmerken onder meer klankveranderingen zoals Grimm’s Law en Verner’s Law, umlaut en sterke uitgangen. Deze fonologische ontwikkelingen vormen het uitgangspunt voor de latere Germaanse talen en verklaren veel van de verschillen tussen de takken.

De oudste schriftelijke getuigen komen uit runeninscripties en latijns schrift. In Oost-Germaans gebied geldt de Gothic Bijbel van Ulfilas uit de 4e eeuw als een van de vroegste en belangrijkste bronnen. In West-Germaans gebied verschijnt literaire traditie met Oudengels, zoals Beowulf, en Oudhoogduits-teksten zoals Otfrid van Weissenburgs Evangelienbuch. Noord-Germaanse talen leveren ook middeleeuwse bronnen die de oude spreidingslijnen bevestigen.

Geografisch verspreid door Noordwest-Europa, van de Scandinavische schiereilanden tot de Britse eilanden en delen van het continent, toont Oud-Germaans hoe talen evolueren en uitmondden in de moderne Germaanse talen. Het levert een kerninzicht in de geschiedenis van de Europese taal- en cultuurlandschap.

---