odwrót

Odwrót to rzeczownik w języku polskim oznaczający odwrócenie, cofnięcie lub przeciwne ustawienie względem dotychczasowego stanu. Słowo to używane jest do opisywania zmiany kierunku działania, kolejności elementów lub samego cofnięcia skutków działania. W sensie ogólnym bliskoznaczne wyrażenia to odwrócenie, odwrotność, cofnięcie. W codziennej mowie występują zwroty takie jak „na odwrót” (w odwrotnej kolejności, do góry nogami) oraz „odwrót sytuacji” (zmiana przebiegu wydarzeń).

W matematyce i naukach ścisłych odwrót odnosi się do pojęcia odwrotności operacji lub funkcji. Odwrót operacji to operacja cofająca skutki pierwszej operacji. Przykłady: odwrót dodawania to odejmowanie; odwrót mnożenia to dzielenie (dla liczb niezerowych). W odniesieniu do funkcji najczęściej mówi się o odwrotnej funkcji, która dla danych wartości odtwarza pierwotne argumenty.

W kontekście wojskowym odwrót oznacza wycofanie sił z zajmowanego terenu, zwykle w celu zorganizowania obrony lub uniknięcia większych strat.

W potocznym użyciu „na odwrót” oznacza wykonanie czegoś w odwrotnej kolejności lub w sposób przeciwny do oczekiwanego. Zwroty takie jak „robić coś na odwrót” odnoszą się do działania w odwrotny sposób lub niezgodnie z założeniem.

Etymologia wywodzi od czasownika odwracać i wiąże się z ideą cofania, powrotu do stanu sprzed działania.