odparowywacze

Odparowywacze to urządzenia przemysłowe przeznaczone do usuwania rozpuszczalnika z roztworów poprzez odparowanie, co prowadzi do koncentracji substancji rozpuszczonej i odzyskania pary rozpuszczalnika, która jest kondensowana i ponownie wykorzystywana. Znajdują zastosowanie w wielu gałęziach przemysłu, w tym spożywczym, chemicznym, farmaceutycznym oraz w procesach odsalania.

Zasada działania opiera się na podgrzewaniu roztworu do temperatury wrzenia przy kontrolowanym ciśnieniu. Obniżenie ciśnienia umożliwia odparowanie cieczy przy niższych temperaturach niż w warunkach atmosferycznych. W praktyce część energii na odparowanie pochodzi z pary wtórnej lub z czynnika grzewczego. W celu zwiększenia wydajności energetycznej stosuje się układy wieloeffect (ME) oraz mechaniczne odzyskiwanie pary (MVR).

Klasyfikacja odparowywaczy zależy od kontaktu cieczy z parą i układu przepływu. Istnieją odparowywacze bezpośrednie (para kontaktuje się z roztworem) oraz pośrednie (roztwór ogrzewany przez wymienniki ciepła). Wykonuje się je w różnych konfiguracjach przepływu, na przykład w filmie wznoszącym lub opadającym. Stosuje się wersje płytowe, rurkowe i inne, dostosowane do konkretnych substancji i wymaganej czystości. Odparowywacze są powszechnie używane do koncentracji mleka i soków, brzeczek piwnych, chemikaliów i preparatów farmaceutycznych.

Projekt i eksploatacja opierają się na doborze materiałów odpornych na korozję (np. stainless steel 304/316, Hastelloy), kontroli skłonności do osadzania, możliwości CIP i utrzymania podciśnienia. Efektywność energetyczna stanowi istotny czynnik kosztowy, stąd popularność układów ME i MVR. Ryzyko obejmuje osadzanie, korozję oraz koszty inwestycyjne.