narracja

Narracja to proces opowiadania historii oraz sposób prezentowania zdarzeń i świata przedstawionego w dziele literackim, filmowym, teatralnym lub innym przekazie. W literaturze narracja obejmuje wybór materiału, kolejność zdarzeń oraz sposób ujmowania oceny i myśli postaci przez narratora. Narrator to podmiot, z którego perspektywy obserwujemy fabułę; nie musi być to to samo, co postać w utworze.

Najczęściej wyróżnia się narrację pierwszoosobową (opowieść prowadzona przez narratora w liczbie „ja”), narrację trzecioosobową, która może być wszechwiedząca (narrator zna myśli i motywy wszystkich postaci) lub ograniczona (często prowadząca perspektywę jednej postaci). Istnieje także narracja bezosobowa, w której głos narratora jest neutralny lub pomijany, a fabuła domyka się w treści dialogów i opisu.

Konstrukcja narracyjna obejmuje również różne strategie czasowe: narracja liniowa porządkuje wydarzenia chronologicznie, podczas gdy nieliniowa wykorzystuje retrospekcje (anachronie) i prolepsje. Fokalizacja — to, co i w jaki sposób poznaje odbiorca — wpływa na wiarygodność i ton opowieści.

Narracja ma duże znaczenie w różnych mediach. W literaturze wyznacza styl i tempo czytania, w filmie oraz serialach — perspektywę widza i sposób przedstawienia zdarzeń, a w formach dokumentalnych — źródło i autentyczność przekazu.

Etymologia: słowo narracja pochodzi z łac. narratio – opowiadanie.