metamorficzne

Skały metamorficzne to grupa skał powstałych w wyniku metamorfizmu skał macierzystych (protolithów) pod wpływem wysokiej temperatury i ciśnienia, a także chemicznie aktywnych płynów. Proces ten prowadzi do przekształcenia struktury mineralnej i składu chemicznego bez topnienia, chociaż w pewnych warunkach może dochodzić do miejscowego krystalizacji.

Najważniejsze czynniki metamorfozy to temperatura, ciśnienie oraz obecność płynów chemicznie aktywnych. W wyniku działania tych czynników zachodzi rekrystalizacja minerałów, powstawanie nowych minerałów oraz reorganizacja tekstury skały. Często minerały układają się w kierunku dominującej osi ciśnienia, co prowadzi do powstania foliacji lub laminarnego układu warstwowego.

Skały metamorficzne dzielą się na foliowe i niefoliowe. Skały foliowe, w których występuje zorientowanie minerałów i warstwowanie, obejmują m.in. łupek, fyllit, szkist i gnejs. Skały niefoliowe nie wykazują wyraźnego foliowania i obejmują marmur, kwarcyt i hornfels. Klasyfikacja ta odzwierciedla warunki, w jakich skały powstały, oraz ich teksturę wynikającą z kierunkowego działania ciśnienia.

Główne typy metamorfizmu to regionalny (obejmuje duże obszary skorupy i towarzyszy głębokiej metamorfie), kontaktowy (bliski wpływ magmy na otaczające skały), dynamiczny (np. meteorytowy), oraz hydrotermalny (wymiana chemiczna w systemach hydrotermalnych). W warunkach metamorficznych mogą również powstawać charakterystyczne minerały, takie jak garnet, kyanit czy staurolit.

Znaczenie skał metamorficznych polega na tym, że dostarczają informacji o warunkach panujących w skorupie ziemi i procesach tektonicznych, a także stanowią ważny składnik geologicznego zapisu Ziemi.