magnetyzacja

Magnetyzacja to proces i stan, w którym materiał wykazuje makroskopowe pole magnetyczne wynikające z uporządkowania momentów magnetycznych jego atomów lub cząsteczek. W opisie magnetyzacji używa się wektorów M (magnetyzacja) i H (natężenie pola magnetycznego); w układzie SI związek B = μ0(H + M) opisuje całkowite pole magnetyczne w materiale.

Magnetyzacja może być indukowana przez zewnętrzne pole magnetyczne lub występować jako trwała cecha materiału. Magnetyzacja indukowana pojawia się pod wpływem pola zewnętrznego i wygasa po jego usunięciu, podczas gdy magnetyzacja trwała pozostaje po zakończeniu oddziaływania (remanencja).

W ferromagnetykach kluczową rolę odgrywają domeny magnetyczne; w ich obrębie momenty magnetyczne są wyrównane. Przy przyłożonym polu domeny rosną i łączą się, prowadząc do rosnącej magnetyzacji całego materiału. Po zniknięciu pola część magnetyzacji pozostaje, co jest nazywane koercją lub remanencją. Magnetyzacja opisywana jest krzywą M–H, która określa m.in. maksymalną magnetyzację (Ms), wartość koercji (Hc) i remanencję (Br).

Materiały magnetyczne dzielą się na ferromagnetyki (np. żelazo, stopy, magnesy neodymowe), ferryt, a także paramagnetyki i diamagnetyki, które reagują znacznie słabiej i nie wykazują trwałej magnetyzacji. Zastosowania magnetyzacji obejmują produkcję magnesów trwałych, transformatory, silniki elektryczne, pamięć magnetyczną oraz nośniki danych.