krediler

Krediler, borç veren bir finansal kuruluşun (çoğunlukla bankaların) bir borçluya belirli bir süre için para temin ettiği ve bu miktarın geri ödenmesi karşılığında üzerinde belirli bir faiz ve masrafların uygulanmadığı bir finansal sözleşmedir. Borçlu, anapara ve faizi periyodik taksitlerle veya tek seferlik olarak ödemeyi taahhüt eder. Krediler, bireyler ve işletmeler tarafından kişisel tüketimden konut ve araç alımlarına, işletme faaliyetlerinin finansmanı ve yatırımlarına kadar çeşitli amaçlarla kullanılır.

Krediler türleri arasında tüketici kredileri (bireysel kredi, konut kredisi, taşıt kredisi, ihtiyaç kredisi) ile işletme kredileri (işletme sermayesi kredileri, yatırım kredileri) bulunur. Tüketici kredileri genellikle konut veya taşıt finansmanı için uzun vadeli, ihtiyaç kredileri ise kısa vadeli olabilir. İşletme kredileri, günlük sermaye ihtiyacını karşılamak, alım-satım faaliyetlerini desteklemek veya yatırımlar yapmak amacıyla verilir.

Kredinin işleyişi, kredi verenin belirlediği anapara, faiz oranı ve vade üzerinden gerçekleşir. Geri ödeme planı sabit ödemeler şeklinde veya değişkenlerden oluşabilir; faizler sabit veya değişken olabilir ve ek ücretler ile sigortalar uygulanabilir. Teminatlar güvence sağlar; ipotek, kefil veya mevduat talep edilebilir. Kredi notu ve gelir durumu gibi risk değerlendirme araçları, onay sürecini ve şartları etkiler. Kredi, yeterli geri ödeme kapasitesi olanlara verilir.

Regülasyon ve tüketici koruması kredilerin düzenlenmesi genelde finansal otoriteler tarafından yürütülür. Türkiye'de Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) ile Merkez Bankası bu alanda temel otoriteler arasındadır. Kredilerde şeffaflık, faiz oranlarının ve ücretlerin açık olarak bildirilmesi, kredi riskinin sınıflandırılması ve tüketici haklarının korunması amaçlanır. Kredi Kayıt Bürosu (KKB) aracılığıyla borç geçmişi takip edilir. Tüketicilerin aşırı borçlanmadan korunması için yapılandırma seçenekleri ve erken ödeme hakları bulunabilir.