konserwatyzmie

Konserwatyzm to szeroki nurt myśli politycznej i społecznej, który opiera się na przekonaniu o wartości powojennego porządku wypracowanego przez tradycję i instytucje. Zwolennicy kładą nacisk na rodzinę, kościół, własność prywatną, rządy prawa i hierarchię społeczną. Zmiany powinny być dokonywane ostrożnie i stopniowo, z uwzględnieniem doświadczeń przeszłości, a utopijne projekty społeczne bywają krytykowane jako nieprzystosowane do ludzkich ograniczeń.

Korzenie konserwatyzmu sięgają XVIII–XIX wieku; w myśli europejskiej Burke'a i późniejszych tradycjonalistów kładło się nacisk na utrzymanie stabilności społecznej i instytucji. W praktyce politycznej wykształciły się różne odłamy: konserwizm klasyczny (ograniczenie państwa i ochrona własności), konserwatyzm tradycjonalistyczny (mocny element moralny i kulturowy) oraz konserwatyzm liberalny (połączenie wolności gospodarczej z ograniczonym państwem).

Współcześnie istnieją różne odcienie konserwatyzmu: konserwatyzm liberalny, konserwatyzm społeczny, chrześcijańska demokracja oraz neokonserwatyzm, które w praktyce różnią się stopniem ingerencji państwa i priorytetami moralno-społecznymi. Nierzadko konserwatyzm wiąże się z obroną tradycyjnych wartości religijnych i kulturowych oraz z krytyką gwałtownych, radykalnych zmian.

Krytycy zarzucają mu opór wobec reform i utrwalanie nierówności, podczas gdy zwolennicy podkreślają potrzebę stabilności, przewidywalności prawa i odpowiedzialności instytucji.