komparatywna

Komparatywna, w polskiej gramatyce często nazywana stopniem wyższym, to kategoria gramatyczna służąca do wyrażania porównania cechy między dwoma lub więcej przedmiotami. Dotyczy przymiotników i przysłówków oraz, w mniejszym zakresie, innych części mowy, które mogą występować w konstrukcjach porównawczych. Stopień wyższy umożliwia opis cechy w większym lub mniejszym stopniu.

Formy komparatywne powstają na kilka sposobów. Najważniejszy podział to formy morfologiczne i analityczne. W formach morfologicznych przymiotniki i niektóre przysłówki tworzą komparatywę przez dodatkzenie sufiksów (np. -niejszy, -szy) lub poprzez zmiany tematu, z typowymi różnicami między przymiotnikami. Do najczęstszych form syntetycznych należą przykładowe pary: wysoki – wyższy, ładny – ładniejszy, duży – większy, szybki – szybszy. Niektóre przymiotniki mają formy nieregularne: dobry – lepszy, zły – gorszy, dużo – więcej (dla niektórych konstrukcji). Adverbialne komparatywy mogą występować także z formą analityczną: bardziej szybki, mniej interesujący, chociaż tego typu warianty bywają stylistycznie zróżnicowane.

Analogia i nieregularności. Niektóre przymiotniki nie mają prostego równania morfologicznego i używa się form analitycznych z „bardziej” lub „mniej” (np. bardziej interesujący). W polszczyźnie komparatywna jest ściśle związana z określaniem relacji między dwiema lub większą liczbą rzeczy, a jej przeciwieństwem jest superlativ, czyli stopień najwyższy.

Zobacz także: stopień wyższy, stopień najwyższy, konstrukcja porównawcza, komparatywność.