kiemsnelheid

Kiemsnelheid is een maat uit de zaadwetenschap die de snelheid beschrijft waarmee zaden kiemen onder gestandaardiseerde omstandigheden. Het gaat niet alleen om het uiteindelijke kiemingspercentage, maar vooral om hoe snel kiemkracht zich manifesteert. In veel toepassingen wordt kiemsnelheid uitgedrukt als de tijd tot een bepaald kiemingspercentage, bijvoorbeeld T50 (de tijd tot 50% kieming), of als de gemiddelde kiemtijd van een zaadpartij.

De bepaling gebeurt meestal met een standaard kiemtest: zaden worden gezaaid op een vochtig medium en onder gecontroleerde temperatuur en belichting gehouden. Bij regelmatige metingen wordt het aantal kiemende zaden per dag geregistreerd. Hiermee ontstaat een kiemsnelheidskromme en kunnen parameters zoals T50, de gemiddelde kiemgroei en het uiteindelijke kiempercentage worden berekend.

Factoren die kiemsnelheid beïnvloeden zijn onder meer temperatuur, vochtigheid en zuurstofniveau, evenals licht, zaadkwaliteit en dormantie. Oudere zaden, een harde zaadhuid of dormante zaden kunnen een lagere kiemsnelheid vertonen. Stratificatie, scarificatie of chemische behandelingen kunnen de kiemsnelheid verbeteren onder gunstige omstandigheden.

Het begrip kiemsnelheid is relevant voor zaadkwaliteit en teeltplanning. In de zaadsector wordt het vaak gebruikt bij kwaliteitsaudits en bij selectie tussen zaadpartijen. Een hoge kiemsnelheid wijst vaak op vitaal zaad, maar moet in combinatie met het uiteindelijke kiempercentage en de veldprestaties worden geïnterpreteerd.