incidentdetectie

Incidentdetectie is het proces van het tijdig opsporen van afwijkingen, onregelmatigheden, aanvallen of storingen in informatiesystemen en bedrijfsprocessen, zodat passende maatregelen snel kunnen worden genomen. Het doel is om schade te beperken, operationele continuïteit te waarborgen en het herstel te versnellen.

Detectie vindt plaats over IT-infrastructuur, netwerken, applicaties en menselijke processen. Veelgebruikte mechanismen zijn continue monitoring, analyse van logbestanden, netwerkverkeer, signature- en anomaly-based detection, en endpoint- of netwerkbeveiligingsoplossingen zoals SIEM, IDS/IPS en EDR.

Het detectieproces omvat beleid en governance, data- en tooling, alerting, triage en incidentclassificatie, escalatie en communicatie. Organisatorisch wordt vaak een security operations center (SOC) of een dedicated incident response team (IRT) ingezet, met samenwerking tussen IT, security, compliance en legal. Detectieresultaten worden vastgelegd in incidentrapportages en dashboards.

Incidenten worden geclassificeerd op basis van impact en waarschijnlijkheid; typen omvatten malware, misconfiguraties, inbraak, datalekken en DDoS. De incidentlevenscyclus volgt doorgaans de fasen detectie, bevestiging en containment, eradicatie en herstel, gevolgd door evaluatie en lessen ter verbetering (post-incident review). Belangrijke KPI's zijn onder meer tijd tot detectie (MTTD), tijd tot respons (MTTR) en het aantal valse positieven.

Uitdagingen zijn onder meer grote hoeveelheden data, valse positieven, integratie van verschillende tools en privacy- en regelgevingseisen. Trends richten zich op automatisering, AI-ondersteunde detectie, en het integreren van beveiliging in de softwareontwikkelingslevenscyclus en cloudomgevingen.