imunossupressor

Imunossupressor, bağışıklık sisteminin aktivitesini azaltan veya baskılayan ilaçları ifade eden genel bir terimdir. Organ nakli sonrası reddin önlenmesi, otoimmün hastalıkların kontrolü ve bazı durumlarda kök hücre nakilleri sırasında graft-versus-host hastalığının engellenmesi için kullanılır. Bu ilaçlar farklı sınıflara ayrılır; kalsineurin inhibitörleri (örneğin siklosporin ve takrolimus), mTOR inhibitörleri (sirolimus ve everolimus), antiproliferatif ajanlar (azatioprin, mikofenolat mofetil), kortikosteroidler (prednizon) ve bazı biyolojik ajanlar (rituximab, belimumab) bunlardan örneklerdir. Her sınıfın bağışıklık yolunu etkilediği mekanizma farklıdır; çoğunlukla T hücre aktivasyonunu ve proliferasyonunu hedeflerler.

Kullanım alanları: en yaygın olarak organ nakli alıcılarında reddin önlenmesi için reçete edilir; ayrıca romatoid artrit, sistemik lupus eritematozus, inflamatuar bağırsak hastalıkları ve multipl skleroz gibi otoimmün hastalıkların tedavisinde de kullanılır. GVHD’yi azaltmak için allojenik kök hücre nakillerinde de kullanılır.

Yan etkiler ve riskler: bağışıklık baskısı enfeksiyon ve tümör riskini artırır; nefrotoksisite, hipertansiyon, hiperglisemi, dislipidemi ve anemi gibi yan etkiler görülebilir. Bu ilaçların çoğu kronik izlem ve laboratuvar takibi gerektirir; dozlar kan seviyelerine göre ayarlanır ve ilaç etkileşimleri önemli olabilir.

Tarihçe ve düzenleme: immünosupresanlar, organ transplantasyonu yaygınlaştıkça gelişti ve klinik uygulamada kilit rolü oldu. Genelde uzman hekimlerce yönetilir ve çoklu ajanlarla kombinasyon halinde kullanılır.