hráefnisnotkun

Hráefnisnotkun er hugtaki sem lýsir heildarnotkun hráefna í hagkerfi til framleiðslu og neyslu. Hún nær yfir innlenda útvinnslu og innflutt hráefni sem notuð eru í vörur og þjónustu, og í henni felast meðal annars jarðefni, málm- og steinefni, lífrænt hráefni og önnur náttúruleg efni. Markmiðið með að greina hráefnisnotkun er að varpa ljósi á umfangi auðlindanotkunar, umhverfisálag og hvernig hægt er að auka hagkvæmni og endurnýtingu.

Mælingar og notkun: Algengar mælingar eru domestic material consumption (DMC), sem metur heildarnotkun hráefna í hagkerfi með því að leggja saman innflutt hráefni og innlend framleiðsla sem notuð er, og draga út útflutt hráefni. Einnig er hægt að nota hugtakið global material footprint (e. material footprint) sem tekur til heildarþarfar fyrir heimsnotkun á hráefni. Gögn koma frá stofnunum eins og Eurostat, OECD og Sameinuðu þjóðunum.

Áhrif og mikilvægi: Hráefnisnotkun er mikilvæg mæling til að meta umhverfisáhrif, s.s. eyðingu auðlinda, orkunotkun og losun. Hún tengist aðgerðum í hringrásarhagkerfi þar sem markmiðið er að draga úr hráefnisnotkun, auka endurnotan og endurvinnslu og bæta efnislega hagkvæmni.

Áskoranir og tækifæri: Gagnasöfnun og samræmi skilgreininga milli landa eru áskoranir; flókin framleiðslu- og viðskiptakeðjur gera stofnanir og fyrirtæki krefjandi. Samanburður milli ára og milli landa krefst stöðugra gagna; en tækifærin til að auka endurvinnslu og stytta framleiðslukeðjur eru mikil.

Framtíð: Með aukinni áherslu á hringrásarhagkerfi og sjálfbæra framleiðslu getur hráefnisnotkun orðið verkfæri til að stuðla að minni umhverfisálgun og meiri hagnýtingu auðlinda.