geçilebilmek

Geçilebilmek, Türkçe’de geçmek fiilinin -ebil- yapısının mastar formu olan ve bir şeyin geçebilir, geçişi mümkün olabilen durumunu ifade eden bir kelimedir. Bu form, bir yolun, köprünün, geçidin veya benzeri bir geçişin koşullara bağlı olarak karşı tarafa geçilmeye uygun olup olmadığını belirtir.

Köken olarak geçmek fiilinden türetilir. Kök olan geç-, fiil soylu türetme için -il- ile edilgenlik işaretlenir ve ardından -ebil- ile olabilirlilik (kabiliyet) eklenir; son olarak mastar eki -mek gelir. Sonuç olarak geçilebilmek, geçmenin olanaklı olması anlamını taşır.

Kullanım alanları ve anlamı

Geçilebilmek hem fiziksel geçişler için (örneğin bir yol, köprü veya nehir) hem de mecazi anlamlarda kullanılabilir. Bir geçişin mümkün olup olmadığını anlatırken, koşulları ve güvenliği vurgular. Günlük konuşmada bu form sık kullanılmaz; daha çok geçilebilir veya geçebilir gibi daha sade yapılar tercih edilir.

Örnekler

- Bu köprünün geçilebilmesi için güvenlik önlemlerinin tamamlanması gerekir.

- Geçilebilmesi için yolun açık ve güvenli olması şarttır.

- Gece sis nedeniyle dağ geçilebilmesi zordur; hava açıksa daha güvenli olur.

İlgili terimler

Geçmek, geçilebilir, geçilmek. Bu kavramlar, geçilebilmek ile ilişkili fiiller ve sıfatlar olarak dilsel karşılıklar sunar.