görümesi

Görümesi, Türkçe’de eylemsel bir fiil kökünden türetilmiş bir isimdir ve görmek fiilinin -mesi adlı yöneliştirme ekiyle oluşturulmuş soyut bir isim olarak kullanılır. Bu kelime, genel olarak görme fiilinin yapılışını veya sürecini ifade eder; bazen görülen şeyin kendisini ya da görülebilme kapasitesini de anlatabilir. Anlamı, bağlama göre doğrudan görmeye ilişkin bir fiziksel algıyı kapsayabileceği gibi, kavramsal olarak anlama veya tanıma gibi mecazi anlamlar da kazanabilir.

Dilbilgisel olarak görümesi, Türkçe’de isimleşmiş fiil olduğundan, diğer isimlerle birlikte zarf niteliklerinde, tamlayanlar ve hâllar alabilir. Onunla kurulan ifadeler çoğunlukla “görmesi gereken …” gibi yapılar aracılığıyla kullanılır ve bağlama göre “görülecek”, “görülecek olanlar” gibi kapsamlara işaret edebilir. Örneğin, “görmesi gereken belgeler” ifadesi, belirli belgelerin sunulmasının beklendiğini belirtir. Bu tür kullanımlar, gereklilik veya yükümlülük anlamı taşıyan ifadelerde sıkça rastlanabilir.

İlgili kavramlar açısından görümesi, görmek köküyle aynı anlam alanını paylaşır; ancak “görüş” (bakış açısı, görüş) veya “görüntü” (resim, görünüş) gibi kelimelerden farklı olarak, temel sözcük kökü olarak görmek fiiline dayanır. Görmesi, fiilin isimleşmiş hâli olduğundan Türkçe’nin özne-nesne hâl ekleriyle farklı cümle yapılarında değişkenlik gösterir.

Kullanıma bağlı olarak çeşitli bağlamlarda yorumlanabilir; günlük dilde algı ve kavrama kapasitesi, resmi veya yasal metinlerde ise belirli bir işlemin veya göstermen gerektiğini ifade etmek için kullanılabilir. See also: görmek, görme, görgü, görünüm, görüş.