fantastyka

Fantastyka to szeroki gatunek literacki i medialny, w którym rzeczywistość zostaje wzbogacona o elementy nadprzyrodzone, magiczne, futurystyczne lub alternatywne. W jej zakres wchodzą światy wykreowane lub modyfikowane w sposób odbiegający od praw fizyki i codziennego doświadczenia. Tempo, ton i sposób opowiadania mogą łączyć epikę, mitologię, groteskę lub humor, a motywy często obejmują magię, potwory i niezwykłe przygody.

Historia fantastyki ma korzenie w baśniach, mitach i folklorze. W literaturze europejskiej nowoczesna fantasy rozwinęła się w XIX–XX wieku; w Polsce znaczący wpływ miała literatura mitopoetyczna i powieści z lat 60–90, a jednym z jej anglojęzycznych prekursorów bywali J.R.R. Tolkien i Ursula K. Le Guin. W polskim kontekście szczególne znaczenie mają Andrzej Sapkowski (saga o Wiedźminie) oraz twórcy literatury młodzieżowej i urban fantasy.

Najważniejsze podgatunki to high fantasy (epicka fantasy, z rozbudowanym, własnym światem), sword and sorcery (przygody z walką i magią), urban fantasy (akcja w mieście z elementami magii), dark fantasy i fantasy młodzieżowa. W praktyce granice z nauką bywają płynne, a odróżnienie polega na tym, że science fiction skupia się na nauce i technologii. W polskim kontekście termin fantastyka często obejmuje zarówno elementy magii i mitów, jak i idei naukowych.

Medialne formy to powieści, opowiadania, komiksy, filmy, seriale i gry komputerowe. Fantastyka cieszy się popularnością na całym świecie i odcisnęła trwałe piętno na kulturze popularnej; przykłady adaptacji obejmują książki i gry, takie jak Wiedźmin.