fagosytose

Fagosytose (fagocytoza) jest procesem pobierania przez komórki fagocytujące dużych cząstek, takich jak bakterie, obumarłe komórki lub resztki tkankowe. Cząstki są pochłaniane i zamykane w pęcherzykach zwanych fagozomami, które następnie ulegają degradacji.

Mechanizm fagocytozy rozpoczyna się od rozpoznania cząstek przez receptory fagocytarne, np. Fc dla opzonizowanych cząstek, receptory dopełniacza lub receptory scavenger. Po rozpoznaniu dochodzi do reorganizacji cytoszkieletu i wypustek cytoplazmatycznych tworzących fagozyt, które otaczają cząstkę. Fagozom łącza się z lizosomami, tworząc fago-lizosom. Wewnątrz niego działają hydrolityczne enzymy oraz reaktywne formy tlenu w wyniku oddechowego wybuchu, co wspomaga rozkład pochłoniętych materiałów.

Fagosytose odgrywa kluczową rolę w obronie organizmu przed patogenami bakteryjnymi i grzybiczymi oraz w usuwaniu martwych lub uszkodzonych komórek (eferrocytoza). Makrofagi i komórki dendrytyczne mogą także prezentować antygeny pochodzące z pochłoniętych cząstek na MHC klasy II, co aktywuje limfocyty T i wspiera odpowiedź adaptacyjną.

Regulacja fagocytozy zależy od opsonizacji, która zwiększa rozpoznawalność cząstek przez receptory fagocytarne. Zaburzenia fagocytozy prowadzą do nawracających infekcji; przykładem jest choroba granulocytarna przewlekła (CGD), wynikająca z niedoboru NADPH oksydazy i ograniczonego wytwarzania reaktywnych form tlenu. Inne zaburzenia, takie jak choroba Chédiaka–Higashiego, dotyczą fuzji fagozomów z lizosomami i również upośledzają fagocytozę.