ekspresyjne

Ekspresyjne (przymiotnik) to termin używany w językoznawstwie, literaturze i krytyce do opisania cech języka, które przekazują postawę emocjonalną, ocenę lub nastawienie mówiącego, a nie wnoszą bezpośrednio nowe fakty do treści przekazu. W filozofii języka i pragmatii terminy te często odnoszą się do tak zwanych ekspresywnych znaczeń, które nie mają warunków prawdy, lecz wyrażają emocje, intencje lub stosunek autora do omawianej sprawy.

W językoznawstwie i semantyce ekspresyjne znaczenia mogą towarzyszyć wypowiedzeniom, nie modyfikując ich treści poznawczej, lecz kształtując odbiór komunikatu. Ekspresyjne środki językowe obejmują między innymi interjekcje (ach, uff), intensyfikatory (bardzo, niesamowicie), ocenowe przymiotniki i przysłówki (świetny, okropnie) oraz spójniki i inne markery wypowiedzi sygnalizujące postawę mówcy (niestety, oczywiście). Stosowane są zarówno w mowie potocznej, jak i w tekstach literackich, publicystycznych i medialnych, gdzie podnoszą siłę emocjonalną lub subiektywną.

W literaturze i krytyce ekspresyjny styl odnosi się do języka i środków wyrazu podkreślających subiektywne przeżycie i gesty emocjonalne. W sztuce i ruchach takich jak ekspresjonizm użycie ekspresyjnych środków odnosi się do silnego odzwierciedlenia uczuć i subiektywności artysty. Etymologicznie ekspresyjne wywodzi się od francuskiego expressif, poprzez łacińskie expressus, co odzwierciedla ideę wyrażania wewnętrznego stanu nad zewnętrzną treścią.