eksonów

Eksony są fragmentami genów, które są transkrybowane do RNA i pozostają w dojrzałym mRNA po procesie splicingu. W genomie eukariotycznym eksony występują naprzemiennie z intronami, które są usuwane podczas dojrzewania mRNA, a eksony łączą się w jedną linię kodującą informację.

Eksony mogą zawierać informacje kodujące białka lub części niekodujące, takie jak 5' UTR i 3' UTR, które wchodzą w skład transkryptu bez bezpośredniego kodowania aminokwasów. W niektórych genach wszystkie eksony są obecne we wszystkich transkryptach (eksony konstytutowe), podczas gdy inne są alternatywne i włączane tylko w niektórych izoformach.

Alternatywny splicing to proces, w którym różne eksony mogą być włączane lub wyłączane w zależnych od kontekstu transkryptach, co prowadzi do powstania różnych izoform białek bez zmiany sekwencji genów. Dzięki temu jeden gen może kodować wiele białek o zróżnicowanych funkcjach.

Eksony odgrywają istotną rolę w ewolucji i różnorodności proteomowej; mechanizmy takie jak wstawianie, usuwanie i rekombinacja eksonów sprzyjają modułowej organizacji genów i powstawaniu nowych funkcji. W badaniach genomowych eksony identyfikuje się dzięki danych cDNA, EST i RNA-seq oraz poprzez anotacje określające ich położenie i granice w genomie. Liczba i rozmieszczenie eksonów różni się między genami i gatunkami.