dyskryminacji

Dyskryminacja to nierówne traktowanie osób lub grup ze względu na cechy, które nie powinny wpływać na ich prawa, szanse ani godność. Może dotyczyć różnych sfer życia publicznego i prywatnego, takich jak zatrudnienie, edukacja, mieszkalnictwo, dostęp do usług czy udział w życiu społecznym. Dyskryminacja może być jawna (direct) lub pośrednia (indirect): w przypadku direct następuje wyraźne odmówienie prawa ze względu na cechę, natomiast w przypadku indirect neutralna reguła powoduje dyskryminujące skutki dla określonej grupy.

Do najważniejszych form należą także molestowanie i mobbing, które tworzą w środowisku pracy lub edukacji agresywną lub zastraszającą atmosferę z powodu wymienionych cech. Dyskryminacja może mieć także charakter systemowy, wynikający z ukształtowanych normaliów, praktyk lub procedur.

Najczęściej wyodrębnia się cechy uznawane za podstawy dyskryminacji: rasa i pochodzenie etniczne, narodowość, religia i wyznanie, płeć i tożsamość płciowa, orientacja seksualna, wiek, niepełnosprawność, ciąża, a także inne cechy, takie jak poglądy polityczne czy status społeczny. W praktyce często występuje również agresja wynikająca z łączonych lub krzyżujących się cech.

W Polsce ochrona przed dyskryminacją wynika z Konstytucji oraz aktów prawnych, takich jak ustawa o równości w traktowaniu i przepisy Kodeksu pracy. Przepisy te zabraniają dyskryminacji w zatrudnieniu, dostępie do usług, edukacji i innych dziedzin. Osoby poszkodowane mogą dochodzić swoich praw przed sądami, a także zwracać się o ochronę do Rzecznika Praw Obywatelskich. W Unii Europejskiej stosuje się unijne dyrektywy dotyczące równości w zatrudnieniu i dostępie do dóbr i usług.