blóðrásinni

Blóðrásakerfið, einnig kallað blóðrásin, er kerfi líffæra sem flytur blóð um líkamann. Helstu hlutverk þess eru að bera súrefni og næringarefni til frumna, taka upp úrgangsefni og koltvísýring, verja líkamann gegn sýkingum og stuðla að hitastigi og sýrustigi blóðsins. Kerfið samanstendur af hjarta, slagæðum, bláæðum og háræðum.

Hjartað er meginpumpan. Það skiptist í fjögur hólf: hægri gátt, hægri slegill, vinstri gátt og vinstri slegill. Blóðið flæðir í gegnum hjartað í tveimur hringrásum: í lungnasamganginum dælir hægri slegill deoxygenuðu blóði til lunga og þaðan til hjarta; í líkamssamganginum dælir vinstri slegill súrefnisríku blóði út í megin slagæðakerfið til líkamans. Í háræðakerfum veitir það súrefni og næringu og tekur upp koltvísýring og aðra úrgangsefni.

Æðakerfið samanstendur af slagæðum sem flytja blóð frá hjarta, háræðum sem eru smáæðar sem tengja slagæðar og bláæðar, og bláæðum sem flytja blóð til hjarta. Kransæðakerfið nærir hjartavöðvann með súrefni og næringu.

Stjórnun og mikilvægi starfs: Hjartsláttur og æðavirkni eru stjórnuð af taugakerfi og hormónum. Autónóm kerfi, sympatískt og parasympatískt, hefur áhrif á hjartslátt og æðavíddir. Hormón eins og adrenaline eykur hjartslátt og blóðflæði í vefjum.

Algengar kvillar tengdir blóðrásinni eru háþrýstingur, æðakölkun, hjartarröskun og hjartabilun. Heilbrigður lífsstíll, reglubundin hreyfing og holl mataræði draga úr áhættu.