Xatoliklar

Xatoliklar — kutilmagan yoki istalmagan natija yoki holat. U ko‘pincha noto‘g‘ri qarorlar, jarayonlar yoki mahsulotlar tufayli yuzaga keladi. Xatoliklar insoniy faoliyat, texnika, o‘lchov yoki til bilan bog‘liq bo‘lishi mumkin. Turli sohalarda xatoliklar aniqlanishi va bartaraf etilishi uchun alohida nazorat tartiblari ishlab chiqilgan.

Xatoliklar ko‘plab kontekstlarda uchraydi. Til xatoliklari grammatika, imlo yoki tarjimada bo‘lishi mumkin. Hisoblash yoki o‘lchov xatoliklari tasodifiy (random) yoki tizimli (systematic) bo‘lishi mumkin; birinchi holatda xatolar uchishini o‘rganish oddiy, ikkinchisida esa natijalar davomiy o‘zgarishni keltirib chiqaradi. Dasturiy ta'minotdagi xatoliklar (buzilishlar yoki bugs) va qurilmalar bilan bog‘liq xatoliklar keng tarqalgan. Insoniy xatoliklar diqqat, xotira yoki konsentratsiya cheklanishlari tufayli yuzaga keladi. Jarayon xatoliklari sifat va xavfsizlik bo‘yicha qoidalarga rioya qilinmasligi natijasida ro‘y beradi.

Xatoliklarni kamaytirish usullari sifatida xatolarni aniqlash va tahlil qilish, tekshirishlar, kodni baholash, testlar o‘tkazish, xatoliklar jurnalini yuritish, standartlar va treninglar, audit hamda avtomatlashtirilgan nazorat vositalari qo‘llanadi. Xatoliklar tahlili tizimlarni yanada ishonchli, samarali va xavfsiz qiladi; ular ilmiy va amaliy yondoshuvlar uchun muhim manba bo‘lib xizmat qiladi.