Termostatë

Termostatë është një pajisje që ruan dhe rregullon temperaturën në një sistem duke matur temperaturën aktuale dhe krahasuar atë me një vlerë të dëshiruar (setpoint). Në një ndryshim midis këtyre dy vlerave, termostati aktivizon një ngrohës ose një ftohës për të mbajtur temperaturën brenda një intervali të synuar. Ai eksitohet si një sistem me qark të mbyllur (feedback).

Përbërësit kryesorë përfshijnë sensorin e temperaturës (p.sh. termistori NTC ose RTD), një kontrollues (mechanik me shirit bimetalik ose elektronik me mikroprocesor) dhe një aktuator (rele, valvulë ose kompressor) që ndiz dhe ndal ngrohjen ose ftohjen. Mënyrat e kontrollit mund të jenë on/off ose me modulim të fuqisë, në varësi të projektit dhe aplikimit.

Llojet kryesore përfshijnë termostatë mekanik me shirit bimetalik ose me një element vaji/zhytje (wax), termostatë elektronik me sensorë dhe shfaqje, dhe termostatë programues ose smart që mund të ruajnë programe ditore dhe të lidhet me rrjetin.

Operacioni: termostati mat temperaturën, i krahason me setpoint-in dhe ndërmerr veprim për të rivendosur kushtet. Nëse temperatura është më e ulët se setpoint, ai ndiz ngrohjen; nëse është më e lartë, ndalon ngrohjen ose aktivizon ftohjen. Disa modele mund të kontrollojnë edhe ftohjen dhe ngrohjen njëkohësisht ose të modulojnë energjinë për një qëndrueshmëri më të mirë të temperaturës.

Zbatim dhe rëndësi: përdoren në sistemet HVAC të shtëpisë dhe ndërtesave, në pajisje shtëpiake, automjete dhe procese industriale. Ato kontribuojnë në komfort dhe efikasitet energjetik, por kërkojnë kalibrim periodik të sensorit dhe kontroll të mirë të instalimit për siguri.