Termijnrelaties

Termijnrelaties is een concept uit de informatica, de linguïstiek en de kennisverwerking dat verwijst naar de temporale relaties tussen gebeurtenissen, tijdsintervallen en tijdsuitdrukkingen. Het beschrijft hoe tijdsperioden tot elkaar verhouden, bijvoorbeeld welke gebeurtenis vóór een andere plaatsvindt, tegelijkertijd plaatsvindt of elkaar overlapt.

In de linguïstiek en natuurlijke taalverwerking worden termijnrelaties gebruikt om tijdsinterpreeties in zinnen te verwerken. Formele modellen zoals Allen’s interval algebra leggen uit welke van de twaalf (in sommige formuleringen dertien) basisrelaties tussen tijdsintervallen mogelijk zijn, zoals vóór, na, tijdens, tegelijk, overlappend, en de diverse inverse relaties. Deze relaties maken redenering over chronologie en tijdsvolgorde mogelijk en ondersteunen taken als tijdsopmaak, gebeurtenisextractie en het bouwen van tijdlijnen.

In data- en kennismodellering komen temporele ontologieën en standaarden naar voren om termijnrelaties expliciet te modelleren. Voorbeelden zijn OWL-Time, TimeML en ISO-Time Ontology, die instansies van tijd en hun relaties aangeven en automatische redenering mogelijk maken. Zulke modellen worden gebruikt bij planning, schema- en reserveringssystemen, historisch onderzoek en het genereren van chronologische overzichten.

Uitdagingen bij termijnrelaties zijn onder meer ambiguïteit in natuurlijke taal, variatie in tijdsgraden en kalenders, tijdzones en periodes die elkaar slecht kunnen afgrenzen. Redenering over termijnrelaties kan complex zijn wanneer signalen inconsistent zijn of wanneer meerdere aannames tegelijk mogelijk zijn.

Zie ook: Allen’s interval algebra, tijdsregistratie en TIMEX/TimeML, OWL-Time.