Sterylizujce

Sterylizujące, od czasownika sterylizować, to przymiotnik używany w technicznym języku polskim do określenia procesów, narzędzi i substancji mających na celu całkowite wyeliminowanie drobnoustrojów, włącznie z formami przetrwalnikowymi, w ściśle określonych warunkach. Termin ten występuje w medycynie, diagnostyce laboratoryjnej oraz w przemyśle farmaceutycznym i spożywczym.

Najważniejsze grupy metod sterylizacji

- Metody fizyczne: sterylizacja parą wodną w autoklawie (wilgotne ciepło), sterylizacja suchym ciepłem, napromienianie (promieniowanie gamma, elektronowe, UV); filtracja, np. o drożności 0,22 μm, stosowana do płynów wrażliwych na wysoką temperaturę.

- Metody chemiczne: środki chemiczne sterylizujące (np. glutaraldehyd, orto-phthalaldehyde), kwasy oksydacyjne i inne związki stosowane w zależności od materiału i przeznaczenia; etylenowy tlenek jest używany w opakowaniach i materiałach wrażliwych na wysoką temperaturę.

- Inne: możliwość łączenia metod i dostosowywania warunków do specyficznych zastosowań oraz rodzaju materiału.

Walidacja i monitorowanie: procesy sterylizujące muszą być walidowane i monitorowane. Wykorzystuje się wskaźniki biologiczne (BI) z bakteriami spory Geobacillus stearothermophilus, wskaźniki chemiczne (CI) potwierdzające ekspozycję oraz parametry cyklu (temperatura, czas, wilgoć). Międzynarodowe normy obejmują m.in. ISO 17665 (parowa sterylizacja wilgotna), ISO 11135 (etylenu) i ISO 11137 (sterylizacja radiacyjna).

Zastosowania i ograniczenia: sterylizujące metody szeroko stosowane są w szpitalach, laboratoriach i przemyśle. Nie wszystkie materiały mogą być poddane sterylizacji — niekiedy dochodzi do degradacji lub pozostawienia pozostałości chemicznych; proces wymaga odpowiedniego przygotowania, opakowania i kontroli.