SIkerfið

SI-kerfið, eða Système international d'unités, er alþjóðlegt mæliaðferðar- og einingakerfi sem notað er í vísindum, iðnaði og viðskiptum. Það veitir samræmdar reglur fyrir mælingar og byggist á sjö grunn-einingum með fjölmörgum afleiðingareiningum. Kerfið er viðurkennt í alþjóðlegu mælingarstarfi og er haldið uppi af BIPM í Sèvres, nálægt París, í samvinnu við CGPM og aðildarríki heims.

Grunn-einingarnar eru sjö: meter (lengd), kilogram (massi), sekund (tími), ampere (rafmagnsrafla), kelvin (hiti), mole (fjöldi efna) og candela (ljósstyrkur). Árið 2019 var hver og ein þeirra endurreiknuð með föstum vísindalegum fastum: sekúndan er skilgreind með cesium-133 atómi, 9 192 631 770 Hz; meterinn er skilgreindur með ljóshraða í tómu rúmi, 299 792 458 m/s; kilogramurinn með Planck-fastann h = 6.62607015×10^-34 J·s; ampere með elementary charge e = 1.602176634×10^-19 C; kelvin með Boltzmann-fastann k = 1.380649×10^-23 J/K; mole með Avogadro-fjölda N_A = 6.02214076×10^23; candela með 683 lm/W við 555 nm.

Afleiðingareiningarnar byggjast á grunn-einingunum. Algengar dæmi eru newton (N), joule (J), watt (W), pascal (Pa), lumen (lm) og lux (lx).

Saga og notkun: SI-kerfið kom út úr metríska kerfinu og nafnið var fest árið 1960. Endurnýjun þess 2019 hækkaði stöðugleika mælinga og tengdi mælingar við fastar náttúrunni, sem tryggir nákvæmni og samræmi yfir tíma.

Notkun: SI-kerfið er heimsmarkmið mælingakerfi og notað af ríkjum, stofnunum og fyrirtækjum. Mælingar sem byggð eru á SI-einingum hafa sporitölu milli landa og stofnana til að tryggja samræmi og samhæfi í vísindum, iðnaði og hagnýtu lífi.