Retrovirüsler

Retrovirüsler, Retroviridae ailesine ait zarflı ve tek sarmallı RNA virüsleridir. Genomları iki adet RNA kopyası içerir ve revers transkriptaz enzimi ile RNA'dan DNA'ya geri transkripsiyon yapar. Elde edilen DNA’ya entegrasyon inmektedir; bu DNA konak hücre genomuna entegre olur ve konak hücrenin üyelerince transkripsiyon yoluyla viral mRNA üretimi başlatılır. Viral parçacıklar Gag, Pol ve Env gibi temel genleri taşır ve konak mekanizmalarını kullanarak çoğalır. Retrovirüslerin çoğu zarflı yapıya sahiptir ve iki kopya RNA ile birleşmiş olarak paketlenir.

Yaşam döngüsü, konak hücreye girişle başlar: zarflı virüsler konak hücre yüzey reseptörlerine bağlanıp füzyonla hücreye girer. Sitoplazmada RNA, revers transkriptaz yardımıyla cDNA’ya dönüştürülür ve pre–entegrasyon kompleksi çekirdeğe geçerek konak DNA’sına entegre olur. Entegrasyon sonrası konak polimerazlar tarafından transkripsiyon ve RNA işlenmesi gerçekleşir; bu süreçte viral yapılar için gerekli mRNA’lar ve rekombinasyon olasılığı da ortaya çıkar. Yeni virüslar, hücre zarından çıktıktan sonra patlayıcı olgunlaşma için proteaz tarafından işlenir.

Önemli örnekler ve etkileri arasında Lentivirus (HIV-1, HIV-2) ve Deltaretrovirus (HTLV-1, HTLV-2) bulunur. HIV-1/2 bağışıklık sistemini baskılayarak AIDS’e yol açabilir; HTLV-1, bazı kişilerde ATL veya damar sistemi hastalıklarına neden olabilir. Foamy virusler gibi bazı retrovirüsler çoğunlukla konağa akut hastalık oluşturmaz.

Bulaşma yolları arasında kan yoluyla aktarım, cinsel temas ve anneden bebeğe geçiş bulunur. Tedavi açısından antiretroviral tedaviler (ART) kombinasyonları HIV için yaygın olarak kullanılır; NRTI, NNRTI, proteaz inhibitörleri ve integrase inhibitörleri gibi sınıflar vardır. Aşılar henüz yaygın değildir; önleme içinde PrEP ve güvenli eşya kullanımı önemlidir. Endojen retrovirüsler, bazı retrovirüslerin genomlarda kalıcı izler bırakmasıyla evrimsel bir boyut sunar.