Przedrostkowy

Przedrostkowy to przymiotnik odnoszący się do przedrostków, czyli elementów dodawanych na początku wyrazu podstawowego. W lingwistyce opisuje jeden z podstawowych sposobów tworzenia wyrazów, zwany przedrostkowaniem. Wyraz lub jego forma morfologiczna określana jako przedrostkowa powstaje poprzez dodanie jednego lub kilku przedrostków do rdzenia; w rezultacie może zmieniać znaczenie, kategorie gramatyczne lub aspekt semantyczny wyrazu.

W polszczyźnie przedrostki odgrywają kluczową rolę w derywacji wyrazów. Mogą wyrażać negację (nie‑), kierunek, zakres działania (do‑, od‑, prze‑) i inne relacje semantyczne. Np. nieprawda (negacja prawdy) czy przeczytać (dokonanie czynności dzięki przedrostkowi prze‑). Forma przedrostkowa występuje zarówno w pochodnych wyrazach, jak i w odmianach czasowników i rzeczowników, wpływając na ich znaczenie i aspekt.

W literaturze językoznawczej termin „przedrostkowy” bywa używany w odmianie od innych typów afiksów, takich jak sufiksowy czy infiksowy, w celu opisania cech morfologicznych wyrazu i źródeł jego derywacji. W praktyce pojęcie to znajduje zastosowanie w analizach morfologicznych, słownikach oraz w przetwarzaniu języka naturalnego, gdzie identyfikacja prefiksów pomaga określić semantyczne i gramatyczne efekty ich dodania.

Związane pojęcia to przedrostek, morfologia wyrazowa, derywacja, afiks. Etymologia: przymiotnik od rzeczownika przedrostek; używany w naukach o języku do opisywania cech wyrazów i ich form.