prefiksów

Prefiksy to morfemy występujące na początku wyrazu, które modyfikują jego znaczenie lub funkcję gramatyczną. Są to afiksy łączone z rdzeniem i nie mogą występować samodzielnie. W polszczyźnie prefiksy należą przede wszystkim do słowotwórstwa i służą do tworzenia nowych wyrazów oraz do zmieniania znaczenia istniejących.

Dzielą się na prefiksy derivacyjne, które zmieniają sens wyrazu i często prowadzą do utworzenia nowego wyrazu, oraz na prefiksy kierunkowe i inne, które modyfikują relacje semantyczne czynności (np. kierunek, zakres lub aspekt). W praktyce najczęściej spotykane są prefiksy przy czasownikach: od-, wy-, prze-, nad-, pod-, do-, przy-, za-, a także w innych częściach mowy.

Po usunięciu prefiksu uzyskuje się rdzeń wyrazu. Analiza prefiksów pomaga zrozumieć słowotwórstwo, etymologię i semantykę wyrazów.

Poza językiem naturalnym pojęcie prefiksu funkcjonuje także w informatyce i naukach ścisłych. W informatyce prefiks notacyjny (prefix notation) umieszcza operator przed operandami. W systemie jednostek miar używane są prefiksy SI (kilo-, mega-, giga-, mili-, mikro-, nano-), służące do zapisywania dużych i małych wartości.

Prefiksy stanowią istotny element słowotwórstwa w wielu językach, w tym w polszczyźnie, i umożliwiają tworzenie bogatych znaczeń poprzez modyfikowanie rdzeni wyrazów.