Mikrodenetleyici

Mikrodenetleyici, tek bir entegre devre üzerinde merkezi işlem birimi (CPU), bellek (ROM/flash ve RAM) ile çeşitli çevre birimlerini (I/O portları, zamanlayıcılar, iletişim arabirimleri, ADC/DAC, PWM gibi modüller) içeren gömülü bir bilgisayar sistemidir. Belirli bir görevi gerçek zamanlı olarak yürütmek üzere tasarlanmıştır ve genellikle sensörlerden gelen veriyi işleyip aktüatörleri kontrol eder.

Mikrodenetleyiciler, tüm gerekli bileşenleri tek çipte birleştirir; bu sayede harici bellek ve ayrı çevre birimlerine ihtiyaç azalır. Hafıza, program depolamasını sağlayan flash ROM ve çalıştırılan verileri saklayan RAM’ı içerir. I/O arabirimleri, seri iletişim protokolleri (USART/UART, I2C, SPI), analog-digital dönüştürücü (ADC) ve PWM çıkışları gibi fonksiyonları bir araya getirir. Mimaride Harvard ve Von Neumann yaklaşımlarının çeşitli kombinasyonları görülebilir.

Mikrodenetleyici ile mikroişlemci arasındaki temel fark, mikrodenetleyicinin çoğu zaman düşük güç tüketimli, düşük maliyetli ve bağımsız çalışabilen bir sistem sunmasıdır; mikroişlemci ise işlemci gücü odaklı olup bellek ve çevre birimlerini harici olarak kullanır.

Tarihsel olarak mikrodenetleyiciler 1970’lerde ortaya çıktı ve bugün ARM Cortex-M, PIC, AVR gibi aileler yaygındır. Özellikle IoT, otomasyon ve otomotiv sektörlerinde yoğun kullanılır.

Kullanım alanları arasında ev ve endüstriyel otomasyon, tüketici elektroniği, sensör arayüzleri ve gömülü kontrol uygulamaları sayılabilir. Programlama genelde C veya assembler ile yapılır; üretici araçları ve IDE’ler üzerinden Flash belleğe yazılır ve genellikle düşük güç modları ile çalıştırılır.