Mesokortykalny

Mesokortykalny, ang. mesocortical, odnosi się do dopaminergicznej ścieżki mózgowej prowadzącej z obszaru śródmózgowia zwanego ventralnym obszarem tegmentalnym (VTA) do kory przedczołowej. Jest jedną z głównych dopaminergicznych projekcji w mózgu i stanowi część układu dopaminergicznego łączącego struktury podkorowe z korą. Droga ta odgrywa kluczową rolę w regulacji procesów poznawczych i motywacyjnych.

Anatomia: Droga mesokortykalna rozpoczyna się w VTA i projekcjonuje do kory przedczołowej, w tym do dorsolateralnej kory przedczołowej (DLPFC) oraz do innych obszarów, takich jak kora oczodołowo-czołowa. Receptory dopaminowe w tej projekcji występują głównie w receptorach D1, z udziałem D2 w niektórych sieciach. Charakterystyka tej projekcji różni się od innych dopaminergicznych szlaków, takich jak mezolimbiczny, pod kątem topografii i funkcji.

Funkcja: Mesokortykalna dopamina wpływa na procesy poznawcze, w tym uwagę, pamięć roboczą, planowanie i elastyczność poznawczą, a także na motywację i afekt. W praktyce opisuje się ją jako mechanizm wspierający funkcje wykonawcze kory przedczołowej.

Znaczenie kliniczne: W schizofrenii często opisuje się hipodopaminergiczną aktywność w układzie mesokortykalnym, co wiąże się z negatywnymi objawami i deficytami poznawczymi. Leczenie koncentruje się na wyważeniu dopaminergicznej aktywności w różnych obwodach; blokada D2 w mezolimbicznym układzie pomaga w objawach pozytywnych, lecz może pogarszać funkcje poznawcze i objawy negatywne. Terapie mające na celu zwiększenie dopaminergicznej aktywności w korze przedczołowej, w tym modulacja receptorów D1 i interakcje z układem serotoninergicznym, pozostają przedmiotem badań.

Etymologia: nazwa pochodzi od greckich słów meso- „środkowy” i kortykalny „kora”.

---