Huishoudonderzoeken

Huishoudonderzoeken zijn systematisch uitgevoerde onderzoeken waarbij gegevens worden verzameld bij huishoudens om leefomstandigheden, inkomen en andere socio-economische kenmerken vast te leggen. Doelgroepen, woningsituatie en gezinskenmerken komen aan bod om trends en beleidseffecten te volgen.

Het doel is beleidsvoorlichting, sociaal-wetenschappelijk onderzoek en het monitoren van ontwikkelingen zoals armoede, arbeidsparticipatie, inkomensverdeling, consumptie, gezondheid en onderwijs. De resultaten ondersteunen overheden, instellingen en onderzoekers bij besluitvorming en analyse.

Methoden: vaak zijn het representatieve steekproeven met zowel cross-sectionele als longitudinale (paneel) ontwerpen. Gegevens kunnen worden verzameld via face-to-face interviews, telefonische of online enquêtes, schriftelijke vragenlijsten en dagboeken. Soms worden administratieve registraties gekoppeld voor verrijking van de dataset.

Organisaties en voorbeelden: in Nederland voeren het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) en partners huishoudonderzoeken uit, zoals onderzoeken naar leefomstandigheden en huishoudbudgetten; op Europees niveau leveren EU-SILC en soortgelijke regelmatige peilingen vergelijkbare data.

Output en gebruik: de onderzoeken leveren microdata, tabellen en indicatoren over inkomen, uitgaven, woonsituatie, arbeid, opleiding en gezondheid. Publicaties, databanken en beleidsrapporten dienen beleidsmakers, onderzoekers en het brede publiek. Data worden beveiligd en geanonimiseerd volgens AVG.

Kwaliteit en beperkingen: non-response, bias en meetfouten kunnen de representativiteit beïnvloeden. Technieken zoals weging en imputatie verbeteren de betrouwbaarheid. Privacybescherming, informed consent en duidelijke communicatie over het gebruik van data zijn essentieel.