Homologiczna

Homologiczna to forma żeńska przymiotnika homologiczny, używana w naukach do opisu cech lub układów wynikających z wspólnego pochodzenia lub podobnej budowy. Słowo to występuje w terminologii związanej z homologią, czyli zjawiskiem podobieństwa wynikającego z wspólnego przodka lub struktury. Pochodzi od greckiego słowa homologos, „zgodny, odpowiadający”.

W biologii i medycynie pojęcie homologiczne odnosi się do cech, które mają wspólny punkt wyjścia w ewolucji. Przykłady to struktury homologiczne, takie jak kości przedramienia u kręgowców, które mają podobny plan budowy mimo różnych funkcji. W genetyce mówi się też o chromosomach homologicznych — para chromosomów o tych samych loci genów, jeden od każdego z rodziców, która uczestniczy w crossing-over podczas mejozy.

W chemii używa się terminu seria homologiczna (lub rodzina homologiczna) dla grupy związków organicznych różniących się od siebie jednym fragmentem CH2; członkowie serii mają wspólny układ strukturalny i powtarzalne różnice w masie cząsteczkowej, co przekłada się na zbliżone właściwości fizyczne i chemiczne. Przykłady to szeregi alkanów, alkoholi, kwasów tłuszczowych.

Termin ten bywa również używany w innych dziedzinach nauki, zawsze z sensem „podobny dzięki wspólnemu pochodzeniu lub strukturowi”. W praktyce „homologiczna” pomaga wskazać relacje porównawcze oparte na ewolucyjnych lub chemicznych zależnościach.

Zobacz także: homologiczny, homologia, seria homologiczna, chromosomy homologiczne.