Fenolftaleina

Fenolftaleina to organiczny związek chemiczny stosowany przede wszystkim jako wskaźnik pH w analizach chemicznych. Jej wzór sumaryczny to C20H14O4, masa cząsteczkowa wynosi około 318 g/mol. W roztworach kwaśnych jest bezbarwna, natomiast w środowisku zasadowym przybiera barwę różowo-fioletową. Zmiana koloru zachodzi w zakresie pH około 8,2–10,0; intensywność barwy rośnie wraz ze wzrostem pH.

W chemii fenolftaleina występuje w dwu formach: bezbarwnej laktone w środowisku kwaśnym oraz zabarwionej formie kwinoidalnej w środowisku zasadowym. Zjawisko to wynika z przejścia strukturalnego między formami, co pozwala na zastosowanie związku jako wskaźnika pH. Fenolftaleina jest praktycznie nierozpuszczalna w wodzie i rozpuszcza się w różnych rozpuszczalnikach organicznych, takich jak alkohol.

Zastosowania obejmują głównie tzw. titracje kwasów i zasad, gdzie punkt końcowy odpowiada pH w zakresie 8,2–10,0. Dzięki temu wskaźnik ten jest powszechny w laboratoriach chemicznych do oznaczania stężeń roztworów zasadowych, a także w niektórych testach analitycznych.

Bezpieczeństwo i regulacje: fenolftaleina bywała używana jako lek przeczyszczający. Obawy o potencjalne działanie rakotwórcze doprowadziły do ograniczeń lub zakazów stosowania w lekach dostępnych bez recepty w wielu krajach; wciąż pozostaje jednak użyteczna jako wskaźnik pH w laboratoriach i przemyśle. Należy unikać spożycia i niewłaściwego narażenia.