Emisyonlar

Emisyonlar, bir kaynaktan atmosfere salınan maddelerin tümünü ifade eder. Genelde gaz halinde olanlar ile partikül madde veya uçucu bileşikler şeklinde ortaya çıkabilirler. Enerji üretimi, sanayi tesisleri, ulaşım, tarım ve atık yönetimi bu salımlara önemli ölçüde katkıda bulunur.

Emisyonlar iki ana gruba ayrılabilir: birincil (doğrudan) salımlar, kaynaktan çıkışta gaz veya partikül olarak atmosfere ulaşan maddeler; ikincil salımlar ise atmosferde kimyasal reaksiyonlar sonucu oluşan maddelerdir. Temel kimyasal türler arasında karbon dioksit (CO2), metan (CH4), nitrojen oksitler (NOx), kükürt dioksit (SO2), karbonmonoksit (CO), uçucu organik bileşikler (VOC) ve partikül madde PM2.5 ile PM10 sayılabilir. Ayrıca troposferik ozon ve bazı ağır metaller de emisyonlar içinde yer alır.

Kaynaklar arasında enerji üretim tesisleri, sanayi süreçleri, kara ve hava hareketliliği (ulaşım), tarım uygulamaları ve atık yönetimi bulunur. Emisyonlar, bölgesel ve küresel ölçekte çevresel ve sağlık üzerinde etkiler yaratır; iklim değişikliği, hava kirliliği ve insan sağlığı bu etkilerin başlıcalarıdır.

Takip ve düzenleme genellikle emisyon envanterleriyle olur; ülkeler ve uluslararası kuruluşlar raporlama ve doğrulama mekanizmaları (MRV) kullanır, sınırlandırmalar, temiz hava yasaları ve emisyon ticaret sistemleri uygular. Azaltım önlemleri, enerji verimliliği, temiz enerji kaynaklarının kullanımı, emisyon kontrol teknolojileri, ve ulaşımda elektrikli veya temiz yakıtlı çözümlerin benimsenmesini kapsar. Emisyonlar konusunda bilimsel araştırma ve politika kararları, hava kalitesi ile iklim hedeflerini güvence altına almayı amaçlar.