Douanebewaking

Douanebewaking is het toezicht en de handhaving door douaneautoriteiten op de in- en uitvoer van goederen en op de naleving van douane-, fiscale en handelsregels. Het richt zich op grenspunten zoals havens en luchthavens, maar ook op inlandse controles om illegale handel tegen te gaan en legale handel te faciliteren.

De belangrijkste taken zijn het innen van invoerrechten en omzetbelasting, het controleren van verboden of beperkte goederen, en het tegenhouden van fraude, smokkel en andere vormen van illegale handel. Daarnaast bewaakt douane de naleving van sancties en exportcontrole om veiligheid en openbare orde te beschermen.

De uitvoering gebeurt via risicoanalyse van zendingen, controle van aangiften en fysieke inspecties van goederen, vrachtwagens, poststukken en reizigers. Inspecties vinden plaats aan grenspunten en op logistieke knooppunten zoals havens, luchthavens en distributiecentra, vaak ondersteund door screeningtechnieken en databanktoegang.

Douane werkt samen met andere overheidsdiensten zoals politie, belastingen en justitie, en met Europese en internationale partners. In de Europese Unie gebeurt veel samenwerking via EU-douaneautoriteiten en uitwisseling van informatie om grensoverschrijdende criminaliteit te bestrijden.

Nieuwe ontwikkelingen in douanebewaking richten zich op digitalisering, data-analyse en automatisering van processen. Het toenemende belang van e-commerce brengt extra toezichtuitdagingen met zich mee en vraagt om proportionele en privacybewuste controles.