Üslup

Üslup, Türkçede bir kişinin, bir eserin veya bir dönemin kendine özgü ifade biçimini ifade eden kavramdır. Diksiyon, kelime seçimi, cümle yapısı, ritim ve imgelerin kullanımıyla ton, atmosfer ve etki yaratma biçimini kapsar. Üslup, neyin söylendiğini kadar, nasıl söylendiğini de belirler; aynı konu farklı yazarlar tarafından farklı üsluplarla aktarılabilir.

Kullanım alanları geniştir. Edebiyat eleştirisinde üslup, yazarın sesini ve yöntemini tanımlamada temel bir ölçüt olur. Sade, süslü, ironik, mizahi, didaktik gibi çeşitli nitelikler metinlerin taşıdığı üslubu betimler. Dil ve iletişim çalışmaları kapsamında üslup, konuşmanın hedef kitleye uygunluğu, resmiyet düzeyi ve ikna gücüyle ilişkilendirilebilir. Kültür ve sanat bağlamında üslup, mimari veya müzik gibi diğer estetik alanlarda da belirgin bir ifade tarzını ifade eder.

Türk edebiyatında üslup, dönemin estetik eğilimlerini yansıtır. Divan edebiyatında süslü ve mecazlı üslup belirginken, Tanzimat ve Cumhuriyet dönemiyle birlikte daha yalın ve açıklayıcı bir üslup ön plana çıkmıştır. Dilbilim ve eleştiri alanında üslup, stiloloji veya üslup bilimi bağlamında incelenir; biçim ve içerik arasındaki etkileşimi, yansıyan kişilik ve toplumsal bağlamı betimler.