çözme

Çözme, Türkçe'de fiil kökü çöz- üzerinden türeyen bir isimdir. Çözmek fiilinden alınan -me yapısı, eylemin ya da sürecin adını verir. Bu terim, bir problemi, soruyu, bulmacayı veya karışık bir durumu çözüme kavuşturma eylemini ifade eder. Aynı zamanda, bir düğümü çözme gibi somut bir açma ya da ayrıştırma işlemi için de kullanılabilir.

Çözme ile çözüm arasındaki fark, çözen eylemi ve ortaya çıkan sonucu gösterir. Çözme, süreci anlatırken; çözüm ise bir problemin bulunmuş yanıtını ifade eder. Örneğin, “problemi çözme adımları” süreci betimlerken, “problemin çözümü” verilen cevabı belirtir.

Kullanım alanları geniştir. Eğitimde ve matematikte özellikle “problem çözme” becerileri, “çözme stratejileri” ya da “çözme yöntemleri” olarak adlandırılır. Günlük dilde de sıradan sorunların giderilmesi anlamında kullanılır.

Çözme’nin kimya gibi bazı alanlarda aynı anlamda kullanılmaması da doğaldır. Kimyada benzer süreçler “çözünme” olarak tanımlanır; yani bir maddenin çözeltiye dönüştürülmesi, fiziksel/kimyasal bir süreç olarak ifade edilir.

Etimolojik olarak çözmek fiilinden türeyen çözme, -me yapısının eklenmesiyle isimleşir. Bu durum, Türkçe’de eylemden oluşan pek çok kurala uygun olarak, süreç odaklı kullanımlara imkan verir.