Þagnarskylda

Þagnarskylda, eða trúnaðarskylda, er lagaleg eða siðferðileg skylda til að gæta leyndar um upplýsingar sem berast í tengslum við starf eða þjónustu. Hún nær yfir persónuupplýsingar, sjúklingasögu, viðskipta- eða starfsmannaupplýsingar og felur í sér að þessar upplýsingar séu ekki afhendar þriðja aðila nema með heimild eða samþykki.

Hvar hún gildir: í mörgum starfsgreinum sem byggja á trausti og trúnaði, s.s. læknis- og hjúkrunarstörfum, lögfræði, félagsráðgjöf, kennslu og opinberri stjórnsýslu. Reglur um þagnarskyldu eru oft tilteknar í sérlögum eða starfsreglum hverrar stéttar og geta mælt fyrir um refsi-, bóta- eða stjórnsýslubyrði ef skylda er rofin.

Lög og ábyrgð: í íslenskri löggjöf liggur þagnarskylda til grundvallar í almennum siðferðisgrundvelli og sérlögum starfsgreina. Læknar hafa læknisþagnarskyldu; lögfræðingar njóta trúnaðarréttar; persónuupplýsingar falla undir persónuverndarlög og öðrum reglum sem takmarka meðferð gagna.

Undantekningar: þagnarskylda getur verið undanskilin ef löggjöf krefur tilkynningu (t.d. vegna öryggis eða barnaverndar) eða ef einstaklingur veitir skráð samþykki. Einnig þegar nauðsyn ber til að vernda réttindi annarra eða fyrir réttindi stofnunar.

Nútíminn: rafræn skjöl og gagnavernd hafa aukið mikilvægi þagnarskyldu. Í samræmi við persónuvernd er upplýsingamiðlun og dreifing gagna takmörkuð og öryggi gagna og réttindi einstaklinga tryggð.