zehirlenme

Zehirlenme, vücudun zararlı madde veya toksinlerle karşılaşması sonucunda ortaya çıkan bir klinik tablodur. Toksinler yutma, soluma, deriyle temas veya enjeksiyon yoluyla vücuda girebilir ve etkisi, madde ile doz ve bireyin duyarlılığına bağlı olarak değişir. Zehirlenme her yaş grubunda görülebilir, ancak çocuklarda kazara maruziyet en sık bildirilen nedendir.

Sık görülen nedenler arasında kimyasal maddeler (temizlik ürünleri, çözücüler, pestisitler), reçeteli veya reçetesiz ilaçlar, bitkiler ve bazı gıda ürünlerindeki toksinler sayılabilir. Belirtiler, zemin durumuna bağlı olarak hafif mide bulantısı ve baş dönmesinden ağır tabloya kadar değişebilir; baş ağrısı, kusma, karın ağrısı, bilinç değişiklikleri, konvülsiyonlar veya solunum güçlüğü gibi bulgular görülebilir.

Teşhis, olayın anlatılması, fizik muayene ve gerekli laboratuvar incelemeleriyle konulur. Bazı durumlarda toksinin türünü belirlemek için kan ve idrar testleri, elektrokardiyografi (EKG) de istenir.

Tedavi, genellikle acil müdahale gerektirir ve hastanede sağlanır. Amacı, zararlı maddenin daha fazla emilimini önlemek, mevcut etkiyi azaltmak ve destekleyici bakımı sağlamaktır. Bazı zehirler için antidotlar kullanılabilir; gerektiğinde dekonpozisyon ve sıkı izlem uygulanır. Destekleyici tedavi olarak sıvı tedavisi, oksijen desteği ve gerekirse yoğun bakım bakımı verilir.

Önleme, zehirlenmeyi önlemenin en etkili yoludur. Çocuklar için güvenli saklama, ilaç ve kimyasal maddelerin kilitli dolaplarda tutulması; bozulmuş gıda ve zehirli bitkilerden kaçınılması; bilinmeyen maddelerle temas sonrası derhal sağlık hizmetlerine başvurulması önerilir. Ülkedeki zehir kontrol merkeziyle iletişime geçmek de yararlıdır.