zachcenie

Zachcenie to rzeczownik w języku polskim oznaczający skłonność, motywację lub impuls skłaniający do podjęcia określonego działania. Może odnosić się do wewnętrznej chęci, tendencyjności lub gotowości do podjęcia wysiłku. W praktyce użycie bywa zróżnicowane i zależy od kontekstu.

Etymologia: Zachcenie pochodzi od czasownika zachcieć, z przedrostkiem za- i sufiksem -enie. Jest to termin stosunkowo rzadki w nowoczesnej mowie potocznej, występujący raczej w tekstach formalnych lub literackich. Słownikowe synonimy obejmują często skłonność, motywację, zamiar, impuls.

Zachcenie bywa używane do opisu wewnętrznego bodźca prowadzącego do czynu: "jego zachcenie do poznawania świata popchnęło go do długich podróży". W praktyce nie zastępuje całkowicie "zachęty" ani "motywacji" — pierwsze odnosi się do pobudki zewnętrznej lub konkretnej zachęty, drugie — do szerokiego mechanizmu napędowego; zachcenie ma charakter bardziej subiektywny i długofalowy.

Podobnie jak inne rzadziej używane wyrazy, zachcenie występuje najchętniej w tekstach naukowych, historycznych czy literackich. W codziennej mowie częściej spotykane są terminy: skłonność, motywacja lub zamiar. Zobacz także: zachęta, motywacja, skłonność.