yükselterek

Yükselterek isminin içerdiği form, Turkish grammarında yükseltmek fiilinin fiil-yan cümlecik (gerund) yapısı olan -erek/-erek ile türetilmiş adverbial participle formudur. Türkçede “by raising” veya “by increasing” anlamını verir ve ana cümledeki eylemin nasıl yapıldığını belirtir. Bu yapı, iki cümleyi veya iki eylemi birbirine bağlayıp yöntemi gösterir; öznenin aynı olduğu durumlarda sıkça kullanılır.

Yapılışı ve kullanımı

Yükselterek, fiil gövdesi yükselt- köküne -er/-ar eklerinden gelen -erek yapısının uyumlu halinde türetilir ve “yükselterek” şeklinde yazılır. Bu form, eylemi gerçekleştiren kişinin, bir araç veya ölçü kullanarak bir değişimi yaptığını ifade eder. Genelde biçimsel veya yazılı Türkçede daha yaygın görülür, ancak gündelik dilde de karşıkabilir. Eylem, ana cümledeki eylemin gerçekleştiriliş biçimini gösterir ve çoğunlukla neden-sonuç veya ardışık ilişki kurar.

Örnekler

- Fiyatları yükselterek karını artırdı. (By raising prices, he increased his profit.)

- Sesi yükselterek konuşan öğretmen, sınıfın dikkatini topladı. (The teacher who spoke with a raised voice captured the class’s attention.)

Notlar

- Yükselterek ifadesinin öznesi çoğu zaman ana cümledeki özneyle paraleldir; farklı özne kullanımı gerektiğinde cümle yeniden yapılandırılır. -erek yapısı, teknik veya resmi yazı türlerinde, haber metinlerinde ve analizlerde netlik ve akış sağlamak amacıyla sıklıkla tercih edilir.