wulkaniczny

Wulkaniczny to przymiotnik w języku polskim odnoszący się do wulkanów oraz do zjawisk i materiałów powstałych w wyniku działalności wulkanicznej. Słowo wywodzi się od rzeczownika wulkan i przyrostka -iczny, tworzącego przymiotniki opisujące przynależność lub charakterystykę.

W kontekście geologicznym wulkaniczny opisuje zarówno procesy (erupcje, wypływ magmy, wydobywanie popiołu i pumeksu), jak i skały powstałe pod wpływem tych procesów. Do skał wulkanicznych zaliczają się skały magmowe powstałe w wyniku szybkiej krystalizacji magmy na powierzchni lub tuż pod nią oraz skały piroklastyczne wyrzucone podczas erupcji. Typowe przykłady to bazalt, andezyt, ryolit i obsydian, a także tufy i pumeks.

Charakterystyczne cechy skał wulkanicznych wynikają z mechanizmów ich powstawania: szybkie schładzanie magmy na powierzchni prowadzi do szklistych lub drobnoziarnistych tekstur (obsydian, pumeks), podczas gdy wolniejsze krystalizowanie daje widoczną ziarnistość w skałach magmowych (bazalt, andezyt, ryolit). Pył wulkaniczny i fragmenty piroklastyczne mogą tworzyć pokrywy terenu oraz wpływać na klimat regionu.

W zastosowaniach termin wulkaniczny używany jest w geologii, geografii i edukacji do klasyfikowania materiałów i form terenu oraz do opisu krajobrazów i gleb pochodzących z obszarów wulkanicznych. W języku potocznym odnosi się także do rzeczy związanych z regionami wulkanicznymi.