terör

Terör, politik, dinî veya toplumsal hedeflere ulaşmak amacıyla sivillere yönelik şiddet veya tehditler aracılığıyla korku ve baskı yaratılmasına dayanan eylem veya süreçtir. Genelde bir örgüt veya birey tarafından yürütülür; amacı baskı kurmak, destek kazanmak veya politik değişimi zorlamaktır. Terim köken olarak Fransızca terreur ve Latince terror kelimelerinden gelir ve 19. yüzyıla aittir.

Tanımın evrensel bir tek karşılığı olmamakla birlikte, çoğu tanım sivillere yönelik saldırıları ve geniş kitleler üzerinde etki yaratmayı belirler. Türler arasında politik, etno‑ulusalcı, dini veya ideolojik motivasyonlar; domestik (yurt içi) ve uluslararası (uluslararası aktörler) ayrımları bulunur; devlet terörü kavramı da tartışmalıdır.

Nedenler genelde adaletsizlikler, kimlik çatışmaları, radikalleşme süreçleri ve propaganda ağlarıyla etkileşim halinde gelişir. Şiddet, iletişim ve örgütlenme sistemlerini güçlendirme amacı güder; bazen ekonomik veya siyasi hedeflerle birleşir.

Etkileri arasında can kaybı, yaralanma, travma, göç ve ekonomik zararlar yer alır; ayrıca toplumsal güvenlik ve özgürlükler üzerinde uzun vadeli etkiler doğurabilir. Yanıtlar çoğunlukla caydırma, istihbarat paylaşımı, adli süreçler ve kolluk operasyonlarını kapsar; insan hakları prensiplerinin korunması ise önceliklidir.

Uluslararası düzeyde terörizme karşı ortak çabalar yürütülür; çeşitli enstrümanlar, raporlar ve veri tabanlarıyla izlenir ve analiz edilir.