taugvísindum

Taugavísindum, eða taugvísindum, er fræðigreinin sem fjallar um taugakerfið og hvernig heilinn, mænan og taugarnar starfa til að móta hegðun, skynjun, hreyfingu og meðvitund. Hún nær yfir verulega vídd: vefafræði (taugafruma og glialfrumur), taugakerfisfræði (boðsendingar og taugabörð), sameindataugavísindi (genotaugavísindi og efnanotendur), kerfisvísindi (taugakerfiskerfi og boðleiðir) og hagnýtar tilraunir í sálfræði, tækni og læknisfræði. Þessar greinar spretta einnig út í færni samtíðar taugavísinda í talsvert fleiri undirgreinar eins og hagnýt taugavísindi (clinical neuroscience), tölvu- og reikniritataugavísindi (computational neuroscience) og taugakerfisverkfræði (neuroengineering).

Sögu taugavísinda má rekja til einföldra athugana um taugakerfið fyrir tíma nútímatækni, en hún hafði mikla þjöppun í upphafi 19. aldar með litlum skráningum á taugamóta- og taugafrumaferlum. Síðari áratugir hafa bætt við sértækum tæknium og vísindum í lýðháskólanum: rafleiðni, taugamyndatökum (t.d. MRI, fMRI, PET), rafvirkni (EEG, MEG), og nýtingu taugaboða til að rannsaka minningar, athygli, málstúlkun og ákvörðunartöku.

Helstu notagildi taugavísinda liggja í lækningu og viðeigandi meðferð sjúkdóma tengdra taugakerfisins (t.d. sjúkdóma eins og Parkinsons eða alzheimer), lyfjaleit, taugasamtengingar- og endurhæfingarverkefni, taugakerfisforritun og hryllingarform tækni eins og taugakerfisgræjur og hjúkrunarsamfélag. Mikilvægir áskoranir og framfarir liggja í að skilja vöxt, þroska og flókið net taugakerfisins og hvernig persónuleg reynsla og hugsun byggist á þessum netum.